NEOM, ticari bir tanıtımdan çok boyutu, vizyonu ve kentsel tasarım ilkelerini yeniden tanımlaması ile dünyanın en çok konuşulan kalkınma projelerinden biridir. 2017 yılında duyurulan ve Suudi Arabistan’ın kuzeybatısında yer alan NEOM, yaklaşık 26.500 kilometrekarelik bir alanı kapsamakta olup, ekonomik çeşitlilik ve sürdürülebilirlik odaklı uzun vadeli bir strateji olan Suudi Arabistan’ın 2030 Vizyonu kapsamında geliştirilmektedir.

Bu makale, NEOM’un mimari ve tasarım vizyonuna dair kapsamlı bir bakış sunmakta; planlama yaklaşımı, bölgesel alanları, malzeme kullanımı, inşaat teknikleri ve iç mekân stratejilerine dair tarafsız ve ilişkisiz bir şekilde bilgi vermektedir. Amacımız, mimarlık profesyonellerine, meraklılarına ve araştırmacılara gerçek verilere dayalı bilgi sunmaktır.

1- NEOM’un Bölgesel Alanları

NEOM, her biri farklı işlevler için tasarlanmış ve kendine özgü mimari ve altyapısal gereksinimlere sahip çeşitli bölgelere ayrılmıştır:

The Line

●    Ölçek ve Yapı: 170 kilometrelik uzunlukta, 200 metre genişliğinde ve 500 metre yüksekliğe kadar çıkan dar bir hatta inşa edilecektir. Yaklaşık 9 milyon kişiyi barındıracak şekilde tasarlanmıştır; tüm hizmetlere beş dakikalık yürüme mesafesinde erişim sağlanacaktır.
●    Tasarım Stratejisi: Araçsız, aynalı cam cephelere sahip, çevreyle uyumlu bir doğrusal şehir. Şehirde mahalleler dikey olarak üst üste yerleştirilecektir.
●    Ulaşım: Şehrin bir ucundan diğerine 20 dakikada gidebilen yüksek hızlı tren hattı planlanmaktadır.
●    İnşaat Takvimi: 2021 yılında altyapı çalışmaları başlamıştır. İlk 5 kilometrelik bölümün 2030 yılına kadar tamamlanması hedeflenmektedir.
●    Sürdürülebilirlik Hedefleri: Sıfır karbon emisyonu hedeflenmiş olup, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla çalışacaktır. Hizmet sistemleri yapay zekâ ile yönetilecektir ve arazi tahribatı minimum seviyede tutulacaktır.
●    Dikkat Çekici Bilgi: The Line içerisinde yaklaşık 350 metre yüksekte yer alacak bir stadyum planlanmakta olup, bu da onu dünyanın en yüksek spor tesislerinden biri yapacaktır. Konseptte ayrıca dikey tarım alanları ve yapay zekâ destekli öğrenme ortamları yer almakta, yer altı servis tünelleri sayesinde yüzey yalnızca yayalara ayrılmaktadır.

Oxagon

●    Amaç: Akıllı liman altyapısı bulunan bir sanayi ve inovasyon bölgesi olarak planlanmıştır.
●    Tasarım: Sekizgen yapıya sahip, yaklaşık 200 kilometrekarelik yüzen bir kentsel bölge.
●    Özel Nitelikler: Su arıtma tesisleri, hidrojen enerjisi merkezi, AR-GE alanları ve yenilenebilir kaynaklarla çalışan büyük veri merkezi içermektedir.
●    Dikkat Çekici Bilgi: Oxagon, deniz üzerine inşa edilen dünyanın en büyük yüzen yerleşimi olarak planlanmakta; ileri teknoloji sanayi tesisleriyle birlikte konut ve ticari alanlar da içerecektir.

Trojena

●    Rakım: Deniz seviyesinden 1.500 – 2.600 metre yükseklikte.
●    İklim: Yıl boyunca serin hava koşulları; kar sporlarına elverişli.
●    İşlev: Kayak merkezi ve açık hava sporları destinasyonu. 2029 Asya Kış Oyunları’na ev sahipliği yapması planlanmaktadır.
●    Tasarım Unsurları: Lüks oteller, sağlık merkezleri ve yapay bir göl içerecektir.
●    Dikkat Çekici Bilgi: Trojena, Orta Doğu’nun ilk açık hava kayak merkezi olacak; karla kaplı pistler, lüks wellness deneyimleri ve artırılmış gerçeklik destekli spor alanlarını yüksek irtifada birleştirecektir.

Sindalah

●    Yapı: 86 yat kapasiteli marina ve üç lüks otel barındıran bir ada tatil köyü.
●    Açılış: 2024’ün sonlarında açılmıştır.
●    İmkanlar: 51’den fazla mağaza, sağlık merkezleri, golf sahası ve seçkin restoranlar.
●    Dikkat Çekici Bilgi: Sindalah, Arap Körfezi’nde Akdeniz tarzı bir yıl boyu tatil noktası olmayı hedeflemekte; deniz uçağı terminalleri, süper yat rıhtımları ve özel moda/gastronomi etkinlikleri sunacaktır.

Diğer Projeler

●    Aquellum: Bir dağın içine inşa edilmiş, gizli girişlere sahip “ters” yerleşim konsepti. Denizden erişilen yer altı meydanı tasarlanmıştır.
●    Leyja: 400 metre yüksekliğindeki doğal bir vadide konumlanan üç butik otelden oluşan kıyı tesisi.
●    Epicon: Süit odalar ve sahil villaları içeren ikiz kuleli otel bölgesi.
●    Treyam: Yükseltilmiş lagün yapısı ve 1.500 ft uzunluğundaki sonsuzluk havuzu ile dikkat çeken kıyı otel geliştirme projesi.

2- İnşaat Yöntemleri

Modüler İnşaat

Modüler sistemler, yerinde atığı azaltır ve verimliliği artırır. NEOM’da bu yöntem yaygın olarak kullanılmakta; inşa süresini hızlandırırken hassas yapım kalitesini de korumaktadır.

Yerel Malzeme Kullanımı

Çöl iklimi dikkate alınarak; UV dayanımlı cepheler, kum kompozitli betonlar ve yerel taş malzemeler kullanılmaktadır. Bu yaklaşım taşıma emisyonlarını azaltır ve malzeme ömrünü artırır.

Yenilenebilir Enerji Sistemleri

Geniş çaplı güneş enerjisi tarlaları, rüzgâr santralleri ve yeşil hidrojen üretim tesisleri gibi kaynaklar kullanılmaktadır. NEOM’un %100 yenilenebilir enerjiyle çalışması hedeflenmektedir.

3- Akıllı Altyapı ve Teknoloji

BIM ve Dijital Koordinasyon

Tüm inşaat süreçleri Yapı Bilgi Modellemesi (BIM) platformlarına entegre edilmiştir. Bu sistemler anlık tasarım düzeltmeleri, enerji analizi ve uzun vadeli bakım planlaması sağlar.

IoT ve Yapay Zekâ Entegrasyonu

NEOM’daki binalar; hava kalitesi, sıcaklık, enerji kullanımı ve hareket desenlerini izleyen sensörlerle donatılmaktadır. Bu veriler doğrultusunda yapay zekâ sistemleri optimize çözümler sunmaktadır.

4- İç Mekân Tasarımı (Bilinen Alanlarda)

NEOM projelerindeki iç mekân tasarımları —özellikle Sindalah ve Trojena gibi otel bölgelerinde— modernite ile yerel mirasın bir karışımını yansıtmaktadır.

●    Kültürel Entegrasyon: Oyma ahşap aynalar, mozaik kaplı masalar ve desenli halılar gibi Orta Doğu tarzı eşyalar kullanılır.
●    Teknoloji: Akıllı camlar, otomatik aydınlatmalar, oda içi iklim kontrolü ve sesli komut sistemleri bulunur.
●    Sürdürülebilir Mobilya: El işçiliğiyle üretilen ve yerel kaynaklardan elde edilen mobilyalar çevresel etkiyi azaltır ve tasarıma hikâye katar.

Bu konseptler her bölgede sabit değil; kullanım alanına göre özelleştirilmiştir (otel, konut, mağaza, kamusal alan).

5- Zaman Çizelgesi ve Hedefler

●    2024: Sindalah açıldı.
●    2026: Trojena’nın açılması planlanıyor.
●    2029: Trojena, Asya Kış Oyunları’na ev sahipliği yapacak.
●    2030: The Line’ın ilk segmenti yaklaşık 300.000 kişiyi barındırabilecek kapasitede olacak.
●    2045: NEOM’un tamamen tamamlanması hedefleniyor.

6- Ekonomik ve Stratejik Önemi

NEOM’un tam olarak hayata geçirilmesi durumunda:

●    Suudi Arabistan’ın GSYİH’sine 48 milyar dolar katkı sağlaması,
●    460.000’den fazla iş imkânı yaratması,
●    Akıllı şehir planlaması, yenilenebilir enerji ve modüler inşaat alanlarında yeniliklerin test sahası olması beklenmektedir.

NEOM, geleceğin şehirlerinin nasıl hayal edildiği ve planlandığına dair küresel ölçekte önemli bir dönüşüm sinyali vermektedir. Mimari vizyonu, teknolojik kapsamı ve çevresel yaklaşımıyla dünya çapında birçok profesyonelin dikkatini çekmektedir. Ancak, her büyük projede olduğu gibi, başarısı uygulama, yönetişim ve esneklikle şekillenecektir.

Bu blog yazısı yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. NEOM ile herhangi bir bağlantımız, temsilcilik ya da tanıtım ilişkimiz bulunmamaktadır. Amacımız, Suudi Arabistan ve diğer bölgelerdeki mimarlık ve iç mimarlık gelişimlerini takip eden okuyuculara bilgi sunmaktır.

Suudi Arabistan’da bir mimarlık ya da iç mimarlık partneri mi arıyorsunuz?

Özel bir villa, konut kompleksi, ticari iç mekân ya da kapsamlı bir yenileme projesi planlıyorsanız, uzman ekibimiz size destek sunmak için hazır. Mekânınıza, ihtiyaçlarınıza ve yaşam tarzınıza özel uçtan uca mimari ve iç mimari çözümler sunuyoruz.

Bölgesel vizyonu, tarzı ve beklentileri anlayan güvenilir tasarım profesyonelleri ile bir sonraki projenizi planlamak için bizimle iletişime geçin.